6 min leestijd

In gesprek over preventie met Elske de Ronde

Deze maand gingen we in gesprek met Elske de Ronde, senior projectleider van het programma leefstijl en gezondheid bij HVO-Querido.

Wat doet HVO-Querido?

HVO-Querido ondersteunt mensen in een kwetsbare situatie bij hun streven om opnieuw de regie over hun eigen leven te krijgen en volwaardig deel uit te maken van de samenleving. De organisatie biedt zorg aan ongeveer 5500 cliënten met een gevarieerde zorgvraag. Dit gaat van tijdelijke opvang van vluchtelingen, zorg dak- en thuislozen tot aan 24-uurs beschermd wonen met een ernstige psychiatrische aandoening.

Hoe komen cliënten jullie organisatie binnen?

Er zijn verschillende wegen waarop cliënten onze organisatie bereiken. Ze kunnen worden doorverwezen door het sociale wijkteam, of via een zorgprofessional danwel een zelfaanmelding met een Wlz indicatie. In Amsterdam zijn er buurtteams die complexe zorgvragen doorverwijzen naar HVO-Querido. Daarnaast heeft HVO-Querido een mobiel team dat mensen op straat benaderd en signaleert of er zorgvragen zijn.

Wat is je functie bij HVO-Querido ?

Ik ben senior projectleider van het programma leefstijl en gezondheid. In de praktijk ben ik bezig met het creëren van een basis beleidsstuk, het zorgen voor een goede methodische uitvraag en het bieden van inspiratie om zo binnen de organisatie meer bewustzijn te creëren over hoe leefstijl en gezondheid onder de aandacht kunnen worden gebracht bij de cliënt. Een voorbeeld hiervan is het toevoegen van vragen over iemands leefstijl en zorgvraag in een intakegesprek (Slaapt u goed?, Bent u verslaafd?, Heeft u behoefte aan begeleiding bij uw zorgvraag?). Hiermee wordt inzichtelijk gemaakt of er een zorgbehoefte is en of de cliënt hierin ondersteuning wenst. Het hoofddoel van het stellen van deze vragen is om op te halen waar de behoefte ligt en niet om iemand bijvoorbeeld te verplichten om te stoppen met roken. HVO-Querido hecht veel waarde aan de eigen regie van de cliënt en stelt dit voorop in haar beleid.

Dit is in lijn met de krachtmethodiek waarmee wij werken. De doelen en dromen van de cliënt zijn het uitgangspunt voor onze hulpverlening. Waarbij wij uitgaan van wat iemand kan en wil, en niet wat iemand niet kan en wil.

Wat verstaat HVO-Querido onder preventie en hoe uit zich dit in de praktijk?

Zo vroeg mogelijk signaleren op bepaalde thema’s die relevant zijn voor de doelgroep en kijken waar ondersteuning in gewenst is. Bijvoorbeeld voorkomen dat iemand naast zijn/haar kwetsbaarheid ook nog diabetes krijgt. Zo is bekend dat mensen die dakloos zijn en/of kampen met een ernstige psychische aandoeningen 20 jaar korter in goede gezondheid leven in vergelijking tot de algemene bevolking, voornamelijk als gevolg van een slechte lichamelijke gezondheid. Je kunt je voorstellen dat het niet prettig is om naast een ernstige psychische aandoening (EPA) ook nog diabetes te ontwikkelen. Het is daarom belangrijk dat we op tijd signaleren als cliënten ondersteuning nodig hebben om bijvoorbeeld gezond te eten of meer te bewegen.

In de praktijk bieden we tools, zoals stepped care schema’s, zodat een begeleider goed weet hoe hij/zij een cliënt kan helpen om de juiste zorg op de juiste plek te krijgen. We kijken naar wat er binnen onze expertise ligt en wanneer je doorverwijst naar een behandelaar. HVO-Querido is dus signalerend en niet behandellend naar de cliënt toe.

We proberen ook dingen uit. Vanaf september zijn we een pilot gestart met een ergotherapeut vanuit sport en beweging. Met de inzet van een ergotherapeut hebben we de expertise in huis gehaald om te achterhalen waarom een deel van onze cliënten in 24 uurs voorzieningen met vaak een Wlz indicatie niet of nauwelijks bewegen. Met het uiteindelijk doel om de oorzaak te achterhalen en hierop te acteren, zoals bijvoorbeeld het inzetten van hulpmiddelen bij het sporten.

Ervaar je weerstand van jullie financiers op het inzetten van preventie ? 

Nee, binnen het budget heb je een vrij deel te besteden aan innovatie. De meeste financiers stimuleren om het te besteden aan preventie. De eisen zijn hiervoor niet heel concreet gedefinieerd waardoor de inzet afhankelijk is van eigen beleidskeuzes. Ik zou er voorstander van zijn dat er duidelijke eisen worden gesteld aan de inzet van preventie, zodat het minder vrijblijvend is.

Wat zijn jouw drijfveren om dit werk te doen ?

Vanaf jongs af aan ben ik geïnteresseerd in het verschil in kansen voor mensen met een lage sociaal economische status (SES) en hoge SES. Aan de ene kant heerst er een maatschappelijk gevoel dat als je zo hard mogelijk werkt, alles mogelijk is (American dream). In werkelijkheid is dit niet het geval en dat vind ik erg onrechtvaardig. Mensen met een lage SES hebben vaak minder goede toegang tot de zorg en wonen in een slechtere leefomgeving. Ik vind het erg belangrijk om bij te dragen aan een toegankelijk en betaalbaar zorgstelsel.

Hoe heb je preventie in je werkende loopbaan zien veranderen?

Hoewel ik altijd banen heb gehad waar preventie een rol speelt, was ik er voorheen minder actief bij betrokken. Door deze baan ben ik meer bewust geworden van het belang van preventie. Ik denk dat het urgenter wordt omdat de zorg onbetaalbaar wordt, maar ik heb het gevoel dat er binnen de zorg nog niet voldoende ingezet wordt op preventie. Binnen onze sector ligt nog een uitdaging om aan te scherpen wat preventie precies is en wat we kunnen doen hierin. Zoals ik eerder aangaf ben ik er wel van overtuigd dat we concrete eisen moeten stellen aan het inzetten van preventie om zorg te kunnen voorkomen en het zorgstelsel betaalbaar te houden.

Waar ben je het meest trots op binnen je werk bij HVO-Querido?

Dat we bewustzijn hebben gecreëerd over het belang van leefstijl en gezondheid. Het feit dat een dakloze of EPA cliënt soms 20 jaar korter leeft in goede gezondheid, daar moeten we wat mee. Er zijn op dit moment aandachtsfunctionarissen in de teams aangesteld om bijvoorbeeld te zorgen voor een rookvrije omgeving en in gesprek te gaan hierover met cliënten en collega’s. Zo zijn we hard opweg om rookvrij te worden. Het succes hierin ligt bij hen. Daarnaast ben ik trots dat er een pilot is gestart met de ergotherapeut om te kijken waarom een deel van onze doelgroep niet beweegt. Als we dat kunnen aantonen en kunnen meten wat er wel en niet werkt, kunnen we cliënten echt helpen om de kwaliteit van hun leven en lichamelijke gezondheid te verbeteren.